İşyerinde sağlık hizmetlerini yürütmek ve çalışanların sağlık taramalarını yapmakla görevli kişiler işyeri hekimliği görevini yürütmektedir. Mesleklere bağlı hastalıkların ve iş kazalarının yaşanmasını önlemek, yaşanmaması için gerekli tedbirleri almak ve tüm önlemlere rağmen çeşitli sebeplerle yaşanan olumsuz sağlık durumlarıyla ilgili işlemleri yapmak işyeri hekimi nedir sorusunun en kapsamlı yanıtı olarak kabul edilmektedir.
İşyeri hekimleri sağlık hizmetlerini işyeri sağlık personeli ve işyeri hemşiresi ile birlikte, iş güvenliği uzmanı ile koordineli şekilde ifa etmektedir.
Kimler işyeri hekimi olabilir? Nasıl olunur?
İşyeri hekimliği ikinci bir görev olduğu için işyeri hekimi olmak isteyen kişinin öncelikle tıp fakültesini bitirmiş olması gerekir. Doktorluk diplomasına sahip herhangi alandan bir hekim işyeri hekimi olabilir. İşyeri hekimliğinin öncelikli şartı doktor olmak, ikincil şartı ise Bakanlığın yetkilendirdiği bir eğitim kuruluşundan işyeri hekimliği eğitimi alarak yapılacak sınavda başarılı olmaktır.
Bazı istisnalar işyeri hekimi olmak için sınav şartı aramamaktadır. Doktor olup iş sağlığı alanında ve iş sağlığı güvenliği alanında akademik olarak doktorasını vermiş olanlar, iş güvenliğinde doktor iş teftişçisi olarak asistanlık dönemi de dahil asgari 8 yıl görev yapmış olanlar ile Genel Müdürlükte asgari 8 yıl iş sağlığı güvenliği alanında çalışan hekimler sınava girmek zorunda değildir.
Ayrıca iş ve meslek hastalıkları ana bilim dalından yan dal diploması almış olan hekimler de sınavsız işyeri hekimi olabilirler.
İşyeri hekimliği sınavı ve kaç kez girilir?
İşyeri hekimliği sınavı, işyeri hemşireliği ve iş güvenliği uzmanı sınavlarıyla aynı anda yapılmaktadır. ÖSYM tarafından yapılan bu sınavda başarılı olmak şartı kesinlikle aranmaktadır. Gerekli eğitimi tamamlayan işyeri hekimliği adayları, bu sınavda da başarılı olurlar ise uzmanlık sertifikası almaya hak kazanmaktadırlar.
Her yıl 2 kez yapılan işyeri hekimliği sınavına başvurular ÖSYM üzerinden yapılmaktadır. Toplam 17 büyükşehirde yapılan iş güvenliği uzmanlığı ve işyeri hekimliği sınavına başvurular ÖSYM’nin aday işlemleri sisteminden yapılmaktadır. Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Konya, Malatya, Samsun, Sivas, Trabzon ve Van illerinde yapılan işyeri hekimliği sınavı başvuruları genel olarak Nisan ayı içinde yapılmaktadır.
50 sorudan oluşan işyeri hekimliği sınavı toplamda 75 dakika sürmektedir. Genel olarak, çok büyük bir aksilik çıkmaz ise sınav saati 10:15 olmaktadır. Yılda iki kez yapılan bu sınavın ikincisinin başvuru tarihleri ise Ekim ayının sonu ile Kasım ayının ilk haftası olmaktadır. İşyeri hekimliği sınavına girecek adayların bu başvuru tarihlerini takip etmeleri önemlidir.
İşyeri Hekimliği Hizmetleri
İşyeri hekimliği sanayileşen iş hayatının getirdiği sağlık problemlerini minimize etmek, olası iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek üzere gerekli çalışmaları yapmak ve sorun vuku bulduğunda gerekli müdahaleleri, sağlık kontrollerini ve tedavi süreçlerini yerine getirmek için sunulan modern hizmetlerden birisidir.
İşyeri hekimliği başlı başına özel bir çalışma alanı olarak değerlendirilmekte olup, iş güvenliği uzmanlığı, diğer sağlık personeli ve işyeri hekimliği gibi alanlarla entegre olmuş şekilde yürütülmektedir.
İşyeri hekimi çalışma saatleri
İşyeri hekimi çalışma saatleri Çalışma Bakanlığı tarafından yenilenmiştir. Son yapılan düzenlemeye göre işyeri hekimleri az tehlikeli sınıfta olan işyerlerinde çalışan başına aylık en az 5 dakika, tehlikeli sınıftaki işyerlerinde çalışan başına ayda en az 10 dakika ve çok tehlikeli sınıftaki işyerlerinde çalışan başına ayda en az 15 dakika olmalıdır.
Bu düzenlemeyle her çalışan başına ayrılan aylık süre daha makul seviyeye çekilmiştir. Böylece sağlık hizmetlerinin eksiksiz yerine getirilmesi ve her çalışana eşit sürelerde hizmet verilmesi prensibi de benimsemiş olmaktadır.
İşyeri hekimi neler yapar?
İşyeri hekimi işyerinde çalışanların ruh sağlığı da dahil olmak üzere tüm fiziksel sağlığından sorumludur.
- Çalışma ortamını gözlemleyerek çalışanlar için tehlikeli olan unsurları tespit eder.
- Çalışanların sağlık kontrolleri ile ilgili yönlendirme yapar.
- İşyerlerinde bulunan tuvalet, duş, soyunma odası, yemekhane, çamaşırhane ve kantin gibi birimlerin bakım ve temizliği ile ilgili kontrolleri gerçekleştirir.
- Çalışanların kişisel koruyucu donanımları, toplu koruma usulleri, genel hijyen ve kişisel hijyen ile ilgili tavsiyeler verir.
- İş güvenliği uzmanı tarafından yürütülen işyeri risk değerlendirme çalışmalarına iştirak eder.
- İlgili yönetmeliklerde yer alan işçi sağlığına ilişkin riskleri ortadan kaldıracak sağlık muayenelerini yapar.
- Çalışanların iş verimliliğini etkileyecek sağlık şartlarının değerlendirmesini yapar ve işyeri temsilcisine tavsiyelerde bulunur.
- Çalışan herkesin sağlık kontrollerini yapar.
- Bulaşıcı hastalıkların yaşanmasını önlemek için portör muayenelerinin gerçekleştirilmesini sağlar.
- İş güvenliği uzmanı ile iş birliği yapar.
- Yıllık planlama ve değerlendirme raporlarını İSG uzmanı ile birlikte yapar.
- Hijyen kuralları, iş sağlığı ve işçi sağlığı konularında bilgilendirme yapar.
İşyeri hekiminin görevi, nitelikleri ve sorumlulukları nelerdir?
İşyeri hekimi işyeri ve çalışanların genel sağlık kontrollerinden sorumludur. Genel görevleri arasında çalışanların sağlığını korumak yer alır. Meslek hastalıkları konusunda çalışanları bilgilendirmek sorumlulukları arasındadır.
İşyeri temsilcisini bilgilendirerek sağlık ile ilgili alınacak tedbirlerin koordine eder ve takibini üstlenir. İş kazalarıyla ilgili işyerinin mevzuattaki sorumluluklarını paylaşır. Olası iş kazalarını önlemek için seminerler verir. Çalışanların özelde kendi sağlıklarını genelde ise iş sağlığını pozitif yönde tutmak adına ilgili çalışmaları yürütür.